Κατηγορίες
άρθρο ελλάδα

Για την παγκόσμια ημέρα των αντιρρησιών συνείδησης

“Θέλω να πω, σχετικά με τους αντιρρησίες συνείδησης, ότι τα κράτη που δέχονται κάποιας άλλης μορφής υπηρεσία για τους νέους αντί της στρατιωτικής, δείχνουν ωριμότητα, ιδιαίτερα όταν αντικαθιστούν τη στρατιωτική με πολιτική υπηρεσία.”

πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ (13-2-1984)

Η 15η Μαίου κάθε έτους είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αντιρρησιών Συνείδησης.Αυτή η μέρα όπως κάθε ”Παγκόσμια Ημέρα” είναι αφιερωμένη σε κάτι που εκ πρώτης ματιάς φαίνεται κάπως απλοποιημένο,που όμως δεν είναι.
    Αυτήν την μέρα λοιπόν,τιμούμε τη μνήμη όσων ανθρώπων κυνηγήθηκαν,βασανίστηκαν,φυλακίστηκαν ή ακόμα και έδωσαν πλήρωσαν με την ίδια τους τη ζωή.Τα ”πιστεύω” τους στην Ελεύθερη Συνείδηση και σκέψη καθώς και στον αγώνα τους ενάντια στον Μιλιταρισμό.Οι αντιρρησίες ήταν ανέκαθεν μέλη του Παγκόσμιου Ειρηνιστικού Κινήματος με τις πρώτες μεμονομένες ή και συλλογικές κινήσεις άρνησης στράτευσης να ξεκινούν από τις αρχές του 20ου αιώνα σε πολλές χώρες του κόσμου,πριν ή κατά την διάρκεια των 2 μεγάλων πολέμων που διέλυσαν τις πλουτοπραγωγικές πηγές και άφησαν πίσω τους εκατομμύρια θύματα είτε στα χαρακώματα είτε και αμάχους.Ο Πασιφισμός δυναμώθηκε με τους Ειρηνιστές κατά τις δεκαετίες του ’60 και ’70,με αρνήσεις των αμερικανών να συμμετάσχουν στο πόλεμο του Βιετνάμ αλλά και με πολλές άλλες μαζικές ή μεμονομένες περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο.Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχουν βελτιωθεί σημαντικά χωρίς να έχουν φτάσει στα επιθυμητά αποτελέσματα.Το Κίνημα των Ειρηνιστών φτάνει στον 21ο αιώνα στην ακμή του και πλέον,η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών όπου υπάρχει ακόμα η υποχρεωτική θητεία έχουν θεσπίσει κάποια δικαιώματα για τους Αντιρρησίες Συνείδησης.
    Στην Ελλάδα ο θεσμός της υποχρεωτικής θητείας εισείχθει το 1911 και με την δύσκολη εκείνη περίοδο των συνεχόμενων πολέμων,ήρθε και η αναμενόμενη λιποταξία μεγάλου αριθμού στρατευμένων στον ελληνικό στρατό.Για τις επόμενες δεκαετίες οι μόνοι Αντιρρησίες Συνείδησης ήταν μέλη της θρησκευτικής κοινότητας ”Μάρτυρες του Ιεχωβά” οι οποίοι είτε καταδικάστηκαν σε φυλάκιση,είτε εκτελέστηκαν.Την δεκαετία του ’60 τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν και οι θρησκευτικοί Αντιρρησίες φυλακίζονταν σε πολλα έτη για την άρνηση τους να κρατήσουν όπλο,με τις εξοντωτικές ποινές να αποτελούν αιτία παγκόσμιας κατακραυγής και αγανάκτησης προς την δικτατορία η οποία είχε επιβληθεί.Το 1977 και μολονότι το δημοκρατικό πολίτευμα είχε αποκατασταθεί στην Ελλάδα,έρχεται η καταδίκη από το Συμβούλιο της Ευρώπης στην Αμβέρσα,το οποιό συγκεκριμένα απεφάνθη ότι ”Η Ελλάς παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα περισσότερον πάσης άλλης χώρας, διότι επιβάλλει αυστηράς ποινάς φυλακίσεως εις τους δια λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως αρνούμενους να φέρουν όπλα (Μάρτυρας του Ιεχωβά). Κατόπιν των ανωτέρω, ενδείκνυται ανάλογος ρύθμισις του ζωτικού αυτού ζητήματος δια νόμου, ο οποίος να εγγυάται την προστασίαν του Δικαιώματος Αντιρρήσεως Συνειδήσεως στην Ελλάδα.” με τις επακόλουθες εσωτερικές διαμάχες επί του θέματος να μην φέρνουν ουσιαστικά αποτελέσματα.Τελικώς την 28η Σεπτεμβρίου του 1977 και κάτω από την πίεση Διεθνών Οργανισμών,η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να περάσει τον νόμο 731/1977 με τον οποίο θεσπίζεται η Άοπλη Στρατιωτική Θητεία διάρκειας 4 ετών για όσους δεν μπορούν να φέρουν όπλα για στρατιωτικούς λόγους.Την δεκαετία του ’80 γίνεται πιο οργανωμένο το Αντιμιλιταριστικό Κίνημα στην Ελλάδα και οι Αντιρρησίες Συνείδησης οργανώνονται με την πολιτική υποστήριξη του Οικολογικού χώρου και του Αντιεξουσιαστικού/Αναρχικού χώρου.Το 1987 έχουμε και τον πρώτο Αντιρρησία Συνείδησης για Ιδεολογικούς/μη θρησκευτικούς λόγους, ο οποίος όμως καταδικάστηκε σε 4 ετή φυλάκιση,με ένα κύμα συμπάθειας για τους Αντιρρησίες εντός και εκτός Ελλάδας να εξαπλώνεται γοργά.Το 1989 δημιουργείται και ο Σ.Α.Σ. (Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης) κάτι που έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη της Αντίρρησης Συνείδησης εντός της Ελλάδας.Την δεκαετία του 90′ ο αριθμός των Αντιρρησιών αυξάνεται συνεχώς και το 1997 με τον νόμο 2510/1997,θεσπίζεται επιτέλους η Πολιτική Κοινωνική Θητεία ως Εναλλακτική της Στρατιωτικής.Με την αυγή του 21ου αιώνα έρχεται και μία καταδίκη για την Ελλάδα,το 2000 το Ευρωπαικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε ομόφωνα την Ελλάδα στην υπόθεση ”Θλιμμένος κατά Ελλάδας” όπου ένας Μάρτυρας του Ιεχωβά δεν μπόρεσε να διοριστεί στο δημόσιο αν και είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης,όντας Αντιρρησίας.Το Συμβούλιο της Ευρώπης συνέχισε τα αμέσως επόμενα χρόνια να εγκαλεί την Ελλάδα για παραβίαση των δικαιωμάτων των Αντιρρησιών.
     Η σημερινή κατάσταση αν και βελτιωμένη,με τους Αντιρρησίες να έχουν το δικαίωμα στην Εναλλακτική Στρατιωτική Θητεία με την παροχή Υπηρεσιών στον Δημόσιο τομέο παρουσιάζει ακόμα κάποια προβλήματα με κυριότερο την αναγνώριση κάποιου ως Αντιρρησία Συνείδησης από την Επιτροπή Συνείδησης.Τέλος η Διεθνής Αμνηστία συνεχίζει να καλεί την Ελλάδα να βελτιώσει τα δικαιώματα των Αντιρρησιών!

 

Γιώργος Ζεγκλίνας

Τετάρτη 15-5-2013