Κατηγορίες
ελλάδα παρελάσεις τύπος

Κεφαλή δεξιά, άκρα δεξιά

Τα κανάλια γιορτάζουν την εθνική επέτειο οργανώνοντας «διάλογο» με ναζιστές

“Απόγευμα παρέλασις Σχολείων, Προσκόπων κ.τ.λ. με τα Τάγματα εις την ουράν”
(Ιωάννης Μεταξάς, 25/3/1938)

Το τηλεοπτικό στιγμιότυπο που δημοσιεύουμε δεξιά είναι από την εκπομπή «Πολιτικό Βαρόμετρο» (ΑΝΤ-1, 25.10). Ο Γιάννης Παπαδόπουλος επέλεξε τον φίρερ της Χρυσής Αυγής να αντιπαρατεθεί με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Τάσο Κουράκη για τη σκοπιμότητα των μαθητικών παρελάσεων! Με το γνωστό του φλέγμα, ο Θεσσαλονικιός βουλευτής απλώς αποσύρθηκε από το τηλεπαράθυρο. Είχε φέρει την υπόθεση στη δημοσιότητα πριν από λίγες μέρες με ερώτηση στον υπουργό Παιδείας, όπου αποκάλυπτε απειλές διευθυντών σχολείων ότι θα αποβληθούν όσοι μαθητές αρνηθούν να παρελάσουν. Δεν ήταν βέβαια διατεθειμένος ο κ. Κουράκης να λάβει μαθήματα «πατριωτισμού» από τον αρχηγό της φασιστικής οργάνωσης ούτε να νομιμοποιήσει την εικόνα «διαλόγου» των «δύο άκρων» που τόσο επιμελημένα φρόντισε να παρουσιάσει η εκπομπή. Και τι να συζητήσουν άραγε οι δυο τους; Αν καλά έκανε ο Χίτλερ που πρώτος εμπνεύστηκε την παραστρατιωτική οργάνωση της νεολαίας, και έδωσε το μοντέλο που εφάρμοσε με την ΕΟΝ ο Μεταξάς;

Αλλωστε πριν από τον Μιχαλολιάκο, η ίδια εκπομπή είχε φροντίσει να καλέσει στο πάνελ και άλλον ναζιστή, τον Κώστα Πλεύρη, ο οποίος, μάλιστα, παρά την ιδιαιτέρως ευμενή μεταχείριση που είχε από τον παρουσιαστή, του πέταξε στα μούτρα ότι δεν είναι σοβαρή η εκπομπή του και έφυγε βρίζοντας όλους τους άλλους καλεσμένους, λέγοντας ότι «εγώ δεν σέβομαι αλλοδαπούς και γραικύλους».

Στο κλίμα αυτό δεν είχε πρόβλημα και άλλος καλεσμένος, ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, να ξεμπερδέψει κι αυτός με τον «αλλοδαπό» του πάνελ, τον Αλβανό Ταχίρ Μίτσι, αποκαλώντας τον «αλητάριο του δρόμου», «όργανο», «παλιόπαιδο», «ξεπεταμένο», επικαλούμενος πληροφορίες της αλβανικής πρεσβείας…

Ολα αυτά θα ήταν απλά γραφικά επεισόδια στο καθημερινό σίριαλ της τηλεοπτικής ελαφρότητας, αν δεν βοηθούσαν στη νεκρανάσταση της δολοφονικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή, που τις μέρες του εορτασμού έκανε πάλι αισθητή την παρουσία της με επιθέσεις σε πανεπιστήμια και πλατείες και μαχαιρώματα φοιτητών και αλλοδαπών (24.10 και 27.10).

Αφού χρειάστηκε μια δεκαετία για να πειστούν οι πολίτες ότι δεν είναι σκάνδαλο να σηκώνουν την ελληνική σημαία τα παιδιά των μεταναστών, ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε για το χαρακτήρα των ίδιων των παρελάσεων. Η στήλη έχει αναλύσει εδώ και πολλά χρόνια τη μεταξική και φασιστική προέλευση του θεσμού αυτού («Καμαρωτά περνάνε τα σχολεία μας», Ιός, 29.10.1995, βλ. και ιστότοπους www.omhroi.gr, www.antirrisies.gr).

Δεν αιφνιδιαστήκαμε, λοιπόν, που κυριάρχησαν πάλι στα τηλεπαράθυρα οι κραυγές των υπερεθνικοφρόνων και το θέμα των μαθητικών παρελάσεων εμφανίστηκε ως δίλημμα μεταξύ κάποιων που δήθεν επιμένουν να τιμούν τις «εθνικές επετείους» και κάποιων άλλων που είναι «υπέρ της παγκοσμιοποίησης».

Οι σοβαρές ενστάσεις για τον αντιπαιδαγωγικό και στρατοκρατικό χαρακτήρα του θεσμού δεν συζητήθηκαν καν, ενώ οι προτάσεις για άλλου τύπου γιορτασμό των εθνικών επετείων, συμβατό με τις παιδαγωγικές αρχές ενός δημοκρατικού σχολείου, αποσιωπήθηκαν. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε και για τις λύσεις που ήδη εφαρμόζονται σε σχολεία για να τιμηθεί η επέτειος (επισκέψεις σε ιστορικούς χώρους ή τόπους θυσίας, συζητήσεις, κ.ο.κ.). Καμιά κάμερα δεν μας έδειξε, για παράδειγμα, την επίσκεψη του 12ου Λυκείου Πετραλώνων στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής με «ξεναγό» τον Μανώλη Γλέζο.

Βέβαια για πρώτη φορά ακόμα και οι εκπρόσωποι της σκληρής Ακροδεξιάς φρόντισαν να ταχθούν υπέρ της εθελοντικής συμμετοχής των μαθητών στις παρελάσεις. Μόνο που οι σχετικές τους δηλώσεις έκρυβαν τη διάθεση να ξαναδημιουργηθεί ένας διαχωρισμός μεταξύ «εθνικοφρόνων» (που παρελαύνουν) και «μιασμάτων» (που αρνούνται να παρελάσουν), αυτή τη φορά μέσα στο ίδιο το σχολείο. Ο επικίνδυνος αυτός διαχωρισμός ευνοείται ήδη από την επίσημη πολιτική του υπουργείου που δέχεται την εθελοντική συμμετοχή των μαθητών, αλλά επιβάλλει (σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο) τη συμμετοχή όλων των σχολείων. Βέβαια κι αυτή η παραχώρηση της πολιτείας έγινε έπειτα από την καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (18.12.96) για την αποβολή μιας μαθήτριας που αρνιόταν να παρελάσει. Πάντως μέχρι σήμερα οι καθηγητές που τολμούν να αντιδράσουν στο θεσμό αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο πειθαρχικών μέτρων, όπως μας θύμισε πριν από λίγα χρόνια η υπόθεση της καθηγήτριας Φρανζέσκας Ρωμάνου (βλ. «Τάγματα Παιδείας», Ιός, 30.06.02).

Ο βασικός σκόπελος που έχουν να υπερπηδήσουν οι υποστηρικτές της διατήρησης του θεσμού είναι η ιστορική προέλευσή του και η επιβεβαιωμένη σύνδεσή του με φασιστικά καθεστώτα και ειδικά την «4η Αυγούστου». Βάλθηκαν, λοιπόν, να ανακαλύψουν προγενέστερες μορφές «παρελάσεων» μαθητών, μόνο και μόνο για να βγάλουν από πάνω τους τη ρετσινιά της φασιστικής τους προέλευσης. Εφτασαν μέχρι τις πομπές των Παναθηναίων, για να βρουν άλλα ιστορικά πρότυπα.

Ομως τα ιστορικά δεδομένα είναι αδιάψευστα. Δεν μιλάμε για οποιαδήποτε οργανωμένη πορεία πολιτών ή έστω μαθητών. Δεν μιλάμε για θρησκευτικές πομπές, λιτανείες, διαδηλώσεις. Δεν μιλάμε καν για την πομπή του Καρνάβαλου, όπου βέβαια μετέχουν συντεταγμένα και μαθητές. Η έμπνευση της (παρα)στρατιωτικής οργάνωσης των μαθητών με στρατιωτικούς σχηματισμούς, ενιαία στολή, στρατιωτικό βήμα, στρατιωτικό χαιρετισμό στις εξέδρες των επισήμων ανήκει απολύτως στα ολοκληρωτικά καθεστώτα του μεσοπολέμου, που έβλεπαν τη νεολαία ως φυτώριο του μελλοντικού κατακτητικού τους στρατού και μέσο ταξικής χειραγώγησης.

Θα περίμενε, λοιπόν, κανείς τα αριστερά ανακλαστικά του ΚΚΕ να λειτουργήσουν προς μια κριτική στάση απέναντι στο θεσμό. Συμβαίνει το αντίθετο. Το ιδιαίτερο χρώμα στη σχετική αντιπαράθεση δίνει η παθιασμένη ταύτιση του ΚΚΕ με τους υπερασπιστές του θεσμού και η πρόσφατη σχετική αρθρογραφία του «Ριζοσπάστη». Πήρε, μάλιστα, απόφαση και η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, που θεωρεί «αποπροσανατολιστική τη διαμάχη, που επαναλαμβάνεται, για τη συνέχιση ή όχι των μαθητικών παρελάσεων κατά τους τοπικούς γιορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου». Ο «Ριζοσπάστης» φιλοξενεί κείμενα στα οποία καταγγέλλονται «οι κοσμοπολίτες της παγκοσμιοποιημένης πολιτισμικής χαβούζας που αρνούνται τις μαθητικές παρελάσεις», διότι θεωρείται ότι οι παρελάσεις αυτές «γίνονται για να τιμήσουν την Εθνική Αντίσταση στην ολότητά της».

Τη σαφέστερη απάντηση σ’ αυτές τις απόψεις έδωσε ο κυβερνητικός βουλευτής Κώστας Γκιουλέκας από τη Θεσσαλονίκη: «Τα παιδιά μαζί με το σύμβολό μας, την ελληνική σημαία, παρήλασαν μπροστά από τους επισήμους. Κι αυτό είναι μια καλή απάντηση για όσα ακούγονται για την ελληνική νεολαία». Πώς συμβιβάζεται αυτή η υποχρεωτική δήλωση υποταγής στους «επισήμους» (δηλαδή στρατιωτικές, πολιτικές και εκκλησιαστικές αρχές) με τη γραμμή της «ανυπακοής», αυτό μόνο η ηγεσία του ΚΚΕ μπορεί να το εξηγήσει. Φοβόμαστε ότι ο μόνος λόγος που εξακολουθούν να υποστηρίζουν αυτό τον εξόφθαλμα αντιδραστικό θεσμό είναι το γεγονός ότι τον είχαν υιοθετήσει τα σοβιετικά καθεστώτα. Γιατί βέβαια η μετατροπή αυτών των εκδηλώσεων σε «αντιπολεμικά» ή «αντιιμπεριαλιστικά» συλλαλητήρια έχει επιτευχθεί μόνο στο μυαλό των αρθρογράφων του «Ριζοσπάστη».

Ευτυχώς εδώ και αρκετές δεκαετίες οι ίδιοι οι μαθητές έχουν αυθόρμητα αντιδράσει, δίνοντας το δικό τους χρώμα στις παρελάσεις, καταστρέφοντας τη στρατιωτική τους φιλοσοφία. Οι προκλητικές εμφανίσεις αγοριών και κοριτσιών, η παράκαμψη της ομοιομορφίας και ο συνδυασμός του ραντεβού της παρέλασης με το ραντεβού στις καφετέριες έχει από καιρό γελοιοποιήσει την έμπνευση του Χίτλερ, του Μουσολίνι και του Μεταξά. Οσο νωρίτερα το καταλάβουν και οι «μεγάλοι» τόσο το καλύτερο.

Οι φάλαγγες της Αθήνας

Οποιος αμφιβάλλει για τον παραστρατιωτικό χαρακτήρα των μαθητικών παρελάσεων δεν έχει παρά να διαβάσει την επίσημη εγκύκλιο που εξέδωσε για τη φετινή μαθητική παρέλαση ο αρμόδιος φορέας, δηλαδή ο Δήμος Αθηναίων στις 10 Οκτωβρίου. Η εγκύκλιος που υπογράφεται από τη διευθύντρια Ευρώπη Μοσχονά αποτελείται από οκτώ πυκνογραμμένες σελίδες, που περιγράφουν την παρέλαση με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες:

– Οι δύο ομαδάρχες κάθε τμήματος πρέπει να έχουν «άψογο παράστημα και εμφάνιση», στα Λύκεια, στα Γυμνάσια και τα Δημοτικά.

– «Οι μαθητές και οι μαθήτριες που θα λάβουν μέρος στην παρέλαση θα επιλεγούν από τους αρμοδίους καθηγητές Φυσικής Αγωγής και δασκάλους, θα είναι δε οι καλύτεροι σε παράστημα και απόδοση στις γυμναστικές ασκήσεις ώστε να παρουσιάζουν άψογη εμφάνιση από το σημαιοφόρο μέχρι την τελευταία εξάδα ή τετράδα».

– «Τα τμήματα της παρέλασης με τους ηγήτορές τους θα προσέρχονται συντεταγμένα στο χώρο συγκέντρωσης και αναμονής για να σχηματίσουν φάλαγγες».

-«Ο σημαιοφόρος φέρει τον κοντό της σημαίας στο αριστερό του ισχίο και τη σκύτινη υποδοχή του, τον κρατά με το αριστερό του χέρι στο ύψος του ώμου και με την παλάμη προς το πρόσωπό του, ώστε ο αντίχειράς του να είναι προς τα πάνω. Κατά τη διάρκεια της παρέλασης ο σημαιοφόρος βαδίζει κρατώντας τη σημαία στην ημικατακόρυφη θέση, ενώ το δεξί χέρι αιωρείται κανονικά. Μόνο ο σημαιοφόρος φέρει υποχρεωτικά γάντια».

– «Η σημαία χαιρετά τα τιμώμενα πρόσωπα με τη μεταφορά της από την ημικατακόρυφη στην κατακόρυφη θέση κατά τον εξής τρόπο:

Μόλις το τμήμα της Σημαίας φθάσει στο ύψος του Β’ δείκτη, ο σημαιοφόρος μεταφέρει τη σημαία από την ημικατακόρυφη (με πολύ ζωηρή και απότομη κίνηση) στην κατακόρυφη θέση (και όχι
στην οριζόντια). Κατακόρυφα κρατά τη σημαία μέχρι και το Γ’ δείκτη, οπότε πάλι με ζωηρή και
απότομη κίνηση την επαναφέρει στην ημικατακόρυφη θέση της, χωρίς να διακόψει το βήμα του. Κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού της σημαίας, οι παραστάτες της (πλην του πρώτου δεξιά) και ο σημαιοφόρος χαιρετίζουν με στροφή της κεφαλής τους τα τιμώμενα πρόσωπα».

Οσο για τους επισήμους τους οποίους πρέπει να τιμήσουν οι μαθητές, είναι «οι πολιτικές, δικαστικές, εκκλησιαστικές, στρατιωτικές, εκπαιδευτικές αρχές».