Η επιλογή της βίας θίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Ευάγγελος Βενιζέλος 11/4/2010Ο πόλεμος, σύντροφοι, δεν είναι ούτε ρομαντικό μυθιστόρημα ούτε ηρωικό έπος. Είναι μια φρικαλεότητα.
Νίκος ΒάγκαληςΑλήθεια δεν κατάλαβα τι διαφορά έχω μ’ ένα Τούρκο που συγκινείται μπροστά σε κάποιο πίνακα του Πικάσο, που γελά όταν διδάσκεται Αριστοφάνη ή Μολιέρο, που κλαίει όπως εγώ για κάθε αδικοχαμένη ζωή. Μ’ ένα νεαρό Τούρκο που αναζητά κοινωνική δικαιοσύνη.
H.I. από Κύπρο
Δήλωση άρνησης στράτευσης
Με την παρούσα επιστολή δηλώνω δημόσια την συνειδητή μου αντίρρηση να εκπληρώσω οποιαδήποτε στρατιωτική θητεία για τους λόγους που θα προσπαθήσω να εξηγήσω στη συνέχεια. Αρκεί η ρητορική που χρησιμοποιεί ο στρατός και η στρατιωτική νομοθεσία για να δείξει τις άγριες διαθέσεις του απέναντι στον άνθρωπο. Οι όροι, ανυπότακτος (αυτός που δεν είναι υποταγμένος σε κάποιον), θητεία (εκ του θης, θήτης – δούλος), εξοπλίζομαι κ.ά. Δεν θα γίνω δούλος κανενός στρατιωτικού μηχανισμού. Δεν αναγνωρίζω καμία εγγενή υποχρέωση η οποία να πρέπει να εκπληρωθεί με μια άχρηστη, ανούσια επικίνδυνη και οπισθοδρομική στρατιωτική θητεία. Αυτό που αναγνωρίζω είναι η εγγενής αξία κάθε ανθρώπινης ζωής και θεωρώ απαράδεκτο να αφαιρείται στο όνομα ενός στερεοτυπικά αποτυπωμένου εχθρού. Πως είναι δυνατόν ο εχθρός μου να είναι ένας άγνωστος; Ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζω, ούτε με γνωρίζει απλώς μας έμαθαν να μισούμε ο ένας τον άλλο επειδή γεννηθήκαμε σε διαφορετικές πλευρές μιας νοητής γραμμής. Πως είναι δυνατόν να δεχόμαστε οι εξουσίες να μας πείθουν να σκοτωνόμαστε με αντιπροσώπους.
Αρνούμαι να εκπαιδευτώ για έναν δήθεν μελλοντικό πόλεμο με ένα δήθεν υπαρκτό εχθρό. Στη μέχρι τώρα πορεία μου σε αυτή την κοινωνία λειτούργησα με τις αρχές της αλληλεγγύης, της ενσυναίσθησης και της ειρηνικής συνύπαρξης. Είμαι άνθρωπος και άνθρωπος θα παραμείνω. Είμαι πολίτης και πολίτης θα παραμείνω. Δεν εκχωρώ τα πολιτικά μου δικαιώματα και υποχρεώσεις σε καμία στρατιωτική μηχανή. Δεν θέλω να δεχθώ και να εκτελέσω καμία εντολή που να αντιβαίνει στις ιδεολογικές μου πεποιθήσεις. Αρνούμαι, θεωρώ απαράδεκτο και υποκρισία από τη μια να αγωνίζομαι για την ειρήνη και τη συναδέλφωση και από την άλλη να υπηρετήσω μια στρατιωτική θητεία μόνο και μόνο για να εκπαιδευτώ να σκοτώνω.
Ο πόλεμος είναι η υγεία του κράτους. Είναι η αθλιότητα που δημιουργείται πιο ξεκάθαρα απ’ όλες, και συγκαλύπτεται εξυπνότερα. Ο πόλεμος γίνεται για την προστασία των επενδύσεων, των μονοπωλίων, τον έλεγχο των νέων αγορών και των φυσικών πόρων, την αποτροπή εγχώριων εσωτερικών συγκρούσεων, καθώς και την ενδυνάμωση του εθνικισμού, του συγκεντρωτισμού και της νομιμότητας του κράτους. Αρνούμαι να μετατραπώ σε δολοφόνο, σε πλεονάζον εμπόρευμα, σε πολεμιστή, σε θύμα των συμφερόντων της εξουσίας και των πολιτικών ο οποίοι χρησιμοποιούν τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας ως μοχλό προώθησης προσωπικών τους συμφερόντων.
Στο έτος 2010 τη στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη έχει αναγνωρίσει τη μη χρησιμότητα της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας η χρεοκοπημένη Ελλάδα επενδύει σε εξοπλισμούς, εξαναγκάζει τους άρρενες πολίτες της να στρατεύονται ενώ αδαείς συμπολίτισσές μου εξισώνουν μια βιολογική δυνατότητα με μια κοινωνικά κατασκευασμένη υποχρέωση. Ο ελληνικός στρατός ανθίσταται στην εξελικτική θεωρία παραμένοντας ένας βραδυκίνητος γραφειοκρατικός μηχανισμός όπου η ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια δεν έχει καμία αξία ενώπιον των εντολών των «ανωτέρων». Δεν δέχομαι καμία επιβεβλημένη στρατιωτική ιεραρχία της οποίας η ουσία, η αξία και η νομιμοποίηση πηγάζει από γαλόνια ραμμένα σε χακί στολή.
«Το να σώσεις αυτό που μπορεί να σωθεί, έτσι ώστε να ανοιχθεί κάποιο είδος μέλλοντος να ποιο είναι το κύριο κίνητρο, το πάθος και η θυσία που χρειάζονται. Το μόνο που απαιτεί από μας είναι να σκεφτούμε κι ύστερα ν΄ αποφασίσουμε ξεκάθαρα, αν η μοίρα της ανθρωπότητας πρέπει να γίνει ακόμα πιο άθλια προκειμένου να επιτευχθούν απώτεροι και θολοί στόχοι, αν θα πρέπει να δεχτούμε ένα κόσμο γεμάτο όπλα όπου αδελφός σκοτώνει αδελφό, ή αν θα μπορούσαμε, αντίθετα ν΄ αποφύγουμε την αιματοχυσία και την αθλιότητα όσο το δυνατό περισσότερο και να προσφέρουμε έτσι μια ευκαιρία στις επερχόμενες γενιές, που θα ’ναι καλύτερα εφοδιασμένες απ’ ότι εμείς, να επιβιώσουν.
Από μέρους μου, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι έχω κάνει την εκλογή. Κι έχοντας διαλέξει, νομίζω ότι πρέπει να μιλήσω καθαρά και ξάστερα, ότι πρέπει να δηλώσω πως ποτέ ξανά δεν θα ’μαι ένας από αυτούς, όποιοι κι αν είναι, που συμβιβάζονται με το έγκλημα κι ότι πρέπει ν΄ αναλάβω τις ευθύνες μιας τέτοιας απόφασης. Αυτά βασικά έχω να πω προς το παρόν1». Επικαλούμενος το ελληνικό, το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο δηλώνω ότι αρνούμαι για λόγους ηθικούς, φιλοσοφικούς και πολιτικούς να κρατήσω οποιοδήποτε όπλο και να υπηρετήσω οποιαδήποτε στρατιωτική θητεία. Δέχομαι να εκπληρώσω πολιτική εναλλακτική εργασία (και όχι θητεία ούτε υπηρεσία), ανεξάρτητη από το στρατιωτικό μηχανισμό συνεισφέροντας στην παροχή βοήθειας σε συμπολίτες μου με αναπηρίες, σε μετανάστες και πρόσφυγες, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην καλλιέργεια κλίματος ειρήνης, φιλίας και συναδέλφωσης μεταξύ των λαών.
Ούτε μια ώρα στο στρατό!
1. Albert Camus, «Ούτε δήμιοι ούτε θύματα».
Προς την επιτροπη ελέγχου συνείδησης
Το να μην πάω στρατό δεν ήταν κάτι που χρειάστηκε αρκετή σκέψη. Οι λόγοι που η Ελλάδα διατηρεί μια οπισθοδρομική και ανούσια στρατιωτική θητεία μου ήταν σαφείς. Η κοινωνική υπηρεσία ήταν μια εναλλακτική λύση (συνταγματικά κατοχυρωμένη) η οποία παρότι για εμάς του λιγοστούς υλοποιείται με τη μορφή χάρης, στον υπόλοιπο κόσμο αποτελεί κεκτημένο, εφαρμοσμένη και χρήσιμη αντιπρόταση.
Μετά από πέντε μήνες γραφειοκρατίας, καχύποπτης και προσβλητικής αντιμετώπισης από δημόσιες υπηρεσίες καλούμαι ενώπιον της επιτροπής ελέγχου συνείδησης για να απολογηθώ επειδή ζήτησα να εργαστώ για το κοινωνικό σύνολο και όχι να διατάζω και να υπακούω μέσα σε ένα στρατόπεδο. Καλούμαι να απαντήσω σε ερωτήσεις όπως:
- Αν με εκφράζει κάποιο κόμμα και ποιο; Η σωστή απάντηση σε αυτή την ερώτηση θα μπορούσε, πιθανολογώ, να μου εξασφαλίσει το απαραίτητο πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.
- Τι έχω να πω για την εξέγερση του Δεκέμβρη; Τι έχουν άραγε να πουν αυτοί;
- Αν πηγαίνω σε πορείες; (Αγαπημένη ερώτηση των αστυνομικών οργάνων). Πώς όμως θα τεκμηριωθεί ή θα ελεγχθεί η απάντηση μου; Από τις κάμερες διαχείρισης της κυκλοφορίας;
- Τι έχω να προσάψω στον ελληνικό στρατό από το 1900 και μετά;
- Τι έχω να πω που από το 1988 και μετά τα βιβλία της ιστορίας έχουν γίνει πιο φιλικά με τους Τούρκους και παρόλα αυτά αυτοί συνεχίζουν να είναι επιθετικοί;
Οι επικίνδυνα αστείες αυτές ερωτήσεις θα αποτελούσαν έναυσμα για ενδιαφέρουσες συζητήσεις εάν δεν ήταν η αιτία για την απόρριψη των αιτημάτων των αντιρρησιών.
Καλούμαι ενώπιον της επιτροπής για να κρίνουν τη συνείδηση μου πέντε κύριοι με στρατιωτικές στολές και διδακτορικά. Καλούμαι να αποδείξω ότι είμαι αντιρρησίας ενώπιον μιας επιτροπής η οποία απορρίπτει αναιτιολόγητα τα μισά από τα αιτήματα των λιγοστών που ζήτησαν να προσφέρουν μέσω της κοινωνικής υπηρεσίας. Θεωρώ προσβλητική για την αξιοπρέπειά μου τη δυνατότητα της επιτροπής αυτής να αμφισβητήσει το γεγονός πως είμαι αντιρρησίας συνείδησης.
Ο νέος νόμος που έφερε στη βουλή ο κ. Βενιζέλος αποδεικνύει πως ελάχιστα έχουν αλλάξει 13 χρόνια από την ψήφιση του νόμου 2510/97. Καμία ενημέρωση, παρά τις δεσμεύσεις, για το δικαίωμα στην εναλλακτική υπηρεσία, τιμωρητική διάρκεια και τρόπος εκπλήρωσης, ανούσια γραφειοκρατία σε δημόσιες υπηρεσίες οι οποίες έχουν άγνοια για αυτό το δικαίωμα, απειλές για ποινές σε όσους εργαζόμενους αντιρρησίες τολμήσουν να μη γίνουν απεργοσπάστες κ.ά.
Η ουσιαστική κατοχύρωση του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης, δηλαδή ο σεβασμός του βασικού ανθρωπίνου δικαιώματος της ελευθερίας της συνείδησης χρειάζεται προφανώς πολλούς αγώνες για να επιτευχθεί σε αυτή τη χώρα. Ως τότε, η μοίρα των αντιρρησιών συνείδησης θα εξαρτάται από υπουργικές αποφάσεις και ιεροεξεταστικές επιτροπές.
