Κατηγορίες
άρθρο ελλάδα φίλοι/ες

Κείμενο για την ανακριτική επιτροπή ελέγχου συνείδησης…

23/2/2012 Το παρακάτω κείμενο περιέχει ορισμένες σκέψεις για την ανακριτική επιτροπή ελέγχου συνείδησης που εξετάζει και γνωμοδοτεί επί αιτημάτων πολιτών για την αναγνώρισή τους ως αντιρρησιών συνείδησης.

Οι σκέψεις βασίζονται σε πρόσφατη προσωπική εμπειρία αλλά και στα όσα έχω αποκομίσει από άλλους αντιρρησίες συνείδησης κατά το διάστημα που έχω διατελέσει μέλος του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης. Καταρχάς πρέπει να επισημάνω το προβληματικό της σύνθεσης της επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν στρατιωτικοί. Καλείται λοιπόν ο εκάστοτε στρατιωτικός, που είναι από επιλογή του υπέρ του θεσμού της στρατιωτικής θητείας και της εν γένει λειτουργίας του στρατού, να κρίνει ανθρώπους οι οποίοι αρνούνται για ιδεολογικούς λόγους να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία και εναντιώνονται γενικότερα στην ύπαρξη και λειτουργία του στρατού.

Επίσης προβληματικό είναι το γεγονός ότι τα μέλη Δ.Ε.Π της επιτροπής συμμετέχουν αμισθί στην όλη διαδικασία, η οποία δε λαμβάνει χώρα σε κάποιο ανεξάρτητο ίδρυμα π.χ. πανεπιστημιακό χώρο αλλά τελεί υπό την αιγίδα-εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, μιας και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας έχει τον τελικό λόγο. Για ποιο λόγο άραγε προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους;

Το υποκριτικό στην όλη υπόθεση είναι ο δήθεν αντικειμενικός και αμερόληπτος ρόλος των μη στρατιωτικών μελών της επιτροπής. Όσο κι αν θέλουν να παρουσιάσουν την εξέταση ως διάλογο ή συνέντευξη, από το περιεχόμενο και μόνο αλλά και το ύφος των ερωτήσεων προκύπτει ότι πρόκειται ξεκάθαρα για μια οιονεί ανακριτική διαδικασία-εξέταση.

Αυτό προκύπτει πρώτον από το γεγονός ότι η επιτροπή τεχνηέντως προσπαθεί να παρουσιάσει ότι η στρατιωτική θητεία αποτελεί υποχρέωση δίχως εναλλακτική επιλογή του πολίτη του ελληνικού κράτους. Άρα εφόσον ο κάθε πολίτης-υπήκοος του ελληνικού κράτους υπόκειται σε υποχρεώσεις και δικαιώματα και μία από αυτές είναι η στράτευση, όσοι διατηρούν την ιδιότητα του έλληνα πολίτη οφείλουν να στρατεύονται. Εν ολίγοις οι έλληνες πολίτες δεν έχουν δικαίωμα να επιλέγουν ανάμεσα στη στρατιωτική θητεία και την εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία αλλά πρέπει να στρατεύονται ακόμα και αν έχουν ιδεολογικούς λόγους και η συνείδησή τους είναι ενάντια στη στράτευση. Η προκατάληψη φυσικά βρίσκεται στο ότι προβάλλουν τις προσωπικές τους απόψεις σύμφωνα με τις οποίες ο στρατός είναι κάτι χρήσιμο ή ωφέλιμο παραβλέποντας το γεγονός ότι υπάρχει νομοθεσία η οποία δίνει σε όσους έχουν ιδεολογικούς λόγους το δικαίωμα να μη στρατευθούν αλλά να κάνουν κοινωνική υπηρεσία.

Πέραν του ότι η θέση τους είναι εχθρική απέναντι σε όσους επιλέγουν να υπηρετήσουν κοινωνική υπηρεσία λειτουργούν ως κανονικοί ανακριτές κατά την εξέταση, αμφιβάλλοντας για την αλήθεια των ισχυρισμών και των γεγονότων που αφορούν στη ζωή του εξεταζόμενου και τα οποία επουδενί έχουν στοιχεία προκειμένου να τα αντικρούσουν. Η καχυποψία τους παραπάνω από έκδηλη, αντίστοιχη με την καχυποψία του εκάστοτε ανακριτή ή ανακριτικού υπάλληλου από τον οποίο καθημερινά περνάνε κατηγορούμενοι…

Οι παραπάνω ισχυρισμοί ενισχύονται και από την τακτική των μελών της επιτροπής να προσπαθούν να ρίξουν το βάρος της εξέτασης-ανάκρισης τους στον πιο “αδύναμο” από πλευράς επιχειρηματολογίας λόγο που επικαλείται ο εκάστοτε εξεταζόμενος. Μπορεί να επικαλείται 5-6 σοβαρούς λόγους, ωστόσο η επιτροπή να οδηγεί την εξέταση γύρω από τον ένα που θεωρεί λιγότερο ισχυρό λες και οι υπόλοιποι δεν υπάρχουν…και όταν ο ανακρινόμενος να θέλει να προβάλει και τους υπόλοιπους λόγους να λαμβάνει απαντήσεις του τύπου “μην προσπαθείτε να ξεφύγετε” ή “μην επιχειρείτε να κατευθύνετε την εξέταση εκεί που εσείς θέλετε” και “μην προσπαθείτε να μας επιβάλλετε τις απόψεις σας”…αν αυτές δεν είναι στιχομυθίες ανάμεσα σε ανακριτή και ανακρινόμενο…

Το γεγονός ότι ένας αντιρρησίας συνείδησης καλείται να υπηρετήσει κοινωνική θητεία μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας από τη στρατιωτική, ότι πλήττεται οικονομικά πολύ περισσότερο από μια τέτοια επιλογή, αλλά παρόλα αυτά επιλέγει τη δυσχερέστερη επιλογή δεν αρκούν για τα μέλη της εκάστοτε επιτροπής για να πειστούν ότι αυτός που επικαλείται ιδεολογικούς λόγους το κάνει γιατί είναι συνειδησιακά ενάντια στη στράτευση…

Ο θεσμός της εναλλακτικής κοινωνικής υπηρεσίας έτσι όπως είναι θεσμοθετημένος είναι καθαρά τιμωρητικός για αυτούς που κάνουν αυτήν την επιλογή…και παρόλα αυτά σε αντίθεση με τους αντιρρησίες για θρησκευτικούς λόγους, οι ιδεολογικοί αντιρρησίες “υποχρεούνται” να υποβληθούν σε μια εξευτελιστική εξέταση. Στην περίπτωση που δεν εμφανιστούν δίνουν την εντύπωση ότι φυγοδικούν και ότι δεν μπορούν να υπερασπιστούν τις απόψεις τους, γιατί αν δεν το έχετε καταλάβει κατά την ανάκριση δε δικάζεται μόνο ο αντιρρησίας αλλά και οι απόψεις του. Οι αντιρρησίες για θρησκευτικούς λόγους συνήθως δεν καλούνται σε εξέταση, αρκεί το θρησκευτικό χρίσμα που παίρνουν…

Οι άνθρωποι που βρίσκονται στις επιτροπές αυτές ανήκουν σε μια γενιά και σε ένα σύστημα το οποίο οδήγησε τη χωρά εδώ που είναι σήμερα. Χωρίς να έχουν αυτοί ή όλοι την ίδια ατομική ευθύνη, ωστόσο βρίσκονται ψηλά στην ιεραρχία του “ελληνικού” κρατικού συστήματος…

Ως ακαδημαϊκοί δάσκαλοι θα έπρεπε να συντάσσονται με όλους αυτούς που επικαλούνται λόγους συνείδησης και να προασπίζουν την ελευθερία της συνείδησης και όχι να συμπεριφέρονται ως ανακριτές ή ιεροεξεταστές νέων ανθρώπων. Η προσωπική μου θέση μετά την εμπειρία της “φιλικής” ανάκρισης είναι ότι και μόνο η ύπαρξη και λειτουργία τέτοιων επιτροπών είναι αρκετός λόγος για να αρνείται κανείς τη στράτευση. Πέραν αυτού καλώ όλους τους αντιρρησίες συνείδησης να αρνούνται την οποιαδήποτε εξέταση ή εμφάνιση σε τέτοιες επιτροπές που προσβάλλουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Αλέξανδρος Παπαδόπουλος ιδεολογικός αρνητής στράτευσης