ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ
Ποιος είναι ο ρόλος του Στρατού στην Ελλάδα του 2007, πέραν της προφανούς αποστολής του να λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας και αποτροπής οποιασδήποτε εξωτερικής απειλής; Ο ρόλος του είναι πολλαπλός. Κατά πρώτον, ο Στρατός είναι το κατ’ εξοχήν μέσο εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων. Ειδικά από τότε που παρήλθαν οι χρυσές εποχές των μαζικών διορισμών, μεταθέσεις και μετατάξεις στρατευσίμων αποτελούν προνομιακό πεδίο για πολιτευτές και πολιτευομένους. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε τις ποσοστώσεις των κομματικών νεολαιών στις μεταθέσεις (κοινό μυστικό για τους γνωρίζοντες). Όποιο μέτρο ξήλωνε αυτό το πλέγμα εξυπηρετήσεων θα συναντούσε σφοδρές αντιδράσεις.
Εξάλλου, ο Στρατός επιβεβαιώνει τα στεγανά που χωρίζουν τις διάφορες ελίτ από το υπόλοιπο κοινωνικό σώμα. Ως νόμιμος μηχανισμός διακρίσεων με όπλο τη στρατολογία, καθορίζει όχι μόνο το πού και το πώς αλλά και το αν η θητεία θα εκτελεστεί. Επί χρόνια εξάλλου ήταν γνωστό πως λειτουργούσε ένας μηχανισμός απαλλαγών από τη στράτευση. Μόλις αποκαλύφθηκε, οι υποκριτικές κραυγές από τα τηλεοπτικά παράθυρα δεν αρκούσαν για να συσκοτίσουν το προφανές: η ουσία δεν ήταν τα ονόματα κάποιων αστέρων της ποπ και ποδοσφαιριστών. Αυτά τα ονόματα απλώς θα συσκότιζαν το θέμα, θα μετέτρεπαν ένα μεγάλο πολιτικό ζήτημα σε αντικείμενο μεσημεριανών εκπομπών. Η ουσία ήταν ο ίδιος ο διάτρητος θεσμός της στράτευσης που κινδύνευε να αποδειχτεί ανυπόληπτος σε πανελλήνια μετάδοση. Γρήγορα λοιπόν το θέμα αποσύρθηκε από τη δημοσιότητα, ακριβώς γιατί άγγιζε την καρδιά του πολιτικού μας συστήματος. Κατά τρίτον, το πολιτικό περιβάλλον του Στρατού είναι ο προνομιακός χώρος κάθε λογής διαφθοράς περί τους εξοπλισμούς, η παιδική χαρά των μεσαζόντων, το εσωτερικό αστείο των υπουργών Άμυνας που απειλούν ο καθένας τον προκάτοχό του με Εξεταστικές Επιτροπές. Η επίκληση όρων όπως διαφάνεια και λογοδοσία προκαλεί γέλιο.
Μπροστά σε όλα αυτά, ο καθένας δικαιούται να είναι καχύποπτος με την πρόταση για υποχρεωτική θητεία στα 18, ακριβώς γιατί δεν ανατρέπει κανέναν από τους παράπλευρους ρόλους του Στρατού. Μοιάζει τουλάχιστον παράδοξο που ενάντια σε όσες σοβαρές φωνές μιλούν για την ανάγκη ενός αξιόμαχου επαγγελματικού Στρατού εμείς αναζητούμε τρόπους διεύρυνσης της στράτευσης. Αφού ο Στρατός έχει χάσει από χρόνια (ή περιορίσει δραστικά) τον φρονηματικό του χαρακτήρα και ο ουσιαστικός χαρακτήρας ενός τέτοιου μέτρου αμφισβητείται σοβαρά, τι μένει; Μήπως μόνο το καθεστώς αδιαφάνειας και πελατειακών σχέσεων;
ΥΓ: Αποθέωση της υποκρισίας: η αυστηρότητά μας εξαντλείται στον αντιρρησία συνείδησης που δηλώνει δημόσια την άρνησή του να στρατευτεί και καλείται να υπηρετήσει εναλλακτική θητεία έως και 7,5 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στρατιωτική!
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι τ. πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας